Van ad hoc aanpassen naar duurzaam veranderen

Datum: 8 juli 2020

Steden over de hele wereld nemen ad hoc beslissingen om de uitdagingen rondom COVID-19 de baas te zijn. Ze gebruiken tactische stedenbouw – zoals pionnen of gele verf voor wandel- en fietspaden – om snel in actie te komen. En dat werkt. Over de hele wereld lopen en fietsen we de afgelopen maanden veel meer. De crux zit hem echter in het vasthouden van dit gedrag. Hoe zetten we deze ad hoc beslissingen om in duurzame stedenbouw met actieve mobiliteit?

Stap 1: COVID-19 als een katalysator voor actieve mobiliteit

Wereldwijd zien we ineens een grote actiebereidheid om meer ruimte te geven aan lopen en fietsen. Een ontwikkeling waar veel steden al mee bezig waren, maar waar nu de urgentie ineens sterk wordt gevoeld. Voorbeelden zijn het afzetten van autorijbanen met pionnen of gele verf, waardoor er een rijbaan beschikbaar komt voor fietsers (bijvoorbeeld in Parijs en Berlijn). Maar ook het compleet afsluiten van straten voor autoverkeer ten gunste van fietsen en lopen (bijvoorbeeld in Portland). Ook op voorzieningenniveau zijn er mooie initiatieven, zoals het ter beschikking stellen van elektrische fietsen aan zorgpersoneel in Brabant. Deze fase gaat om het direct ondernemen van actie, zodat we de openbare ruimte beter, veiliger en efficiënter kunnen gebruiken. Het credo: ‘Act now, adjust later’.

Stap 2: Een fietsstad zijn is een keuze

Aanpassingen die nu op kleine schaal worden doorgevoerd in steden, hebben direct een positief effect op de gezondheid, luchtkwaliteit en verblijfskwaliteit op straat. Veel steden willen deze voordelen behouden in de toekomst en denken na over een meer permanente vorm van ruimte maken voor actieve mobiliteit. Veel steden kijken naar Nederland, het fietsland. Maar met een kritische noot: “Nederlanders fietsen altijd al, het zit in hun cultuur”. Klopt natuurlijk als een bus. Maar vaak realiseren steden zich niet dat ook in Nederland steden volledig voor auto’s werden ingericht. Ook hier is de fietsinfrastructuur gemaakt. Er is een sterke politieke keuze voor nodig. Een wil om echt een fiets- en loopstad te durven zijn.

Stap 3: Actieve mobiliteit als basisingrediënt van duurzamere steden

Is de politieke keuze gemaakt? Dan is het de uitdaging om steden ‘her uit te vinden’ rondom de fiets en voetganger, in plaats van de auto. Fietsen en lopen gaan per definitie om nabijheid. Het is cruciaal dat voorzieningen (zoals winkels, horeca en sociaal-maatschappelijke voorzieningen) op loopafstand liggen. Een rit van 20 minuten met de auto is bijvoorbeeld veel te ver. De afhankelijkheid van de auto kan worden ingedamd door de stedenbouw te baseren op nabijheid en beloopbaarheid.

In verschillende steden startte dit proces al voor de coronacrisis. Maar de huidige situatie kan een extra versnelling teweegbrengen. Niet terug naar normaal, maar op weg naar vooruitgang. Met een betere openbare ruimte en gezondere steden.

Over &Morgen

De mobiliteitsexperts van &Morgen ondersteunen gemeenten, provincies en overheden bij verschillende thema’s rondom mobiliteit, zoals: gebiedsontwikkeling, minder hinder, stedelijke logistiek, slimme en duurzame mobiliteit, mobiliteitshubs, MaaS en actieve mobiliteit. Wij doen dit onafhankelijk en objectief. Meer weten?

Neem contact op met onze adviseur Marion Patist.