ZES-loket in de Gemeente Ede

De gemeente Ede is een van de inmiddels 27 gemeenten in Nederland die hebben besloten om een zero-emissiezone in te voeren. Vanaf 1 januari 2026 worden brandstofmotoren geweerd in het centrum van Ede. Onze adviseur Tako de Jong is sinds kort betrokken bij dit project en zal zich vooral gaan richten op het betrekken en voorbereiden van ondernemers in het betreffende gebied. Participatie is immers een sleutelbegrip om van zero emissie stadslogistiek een succes te maken.

Impact op ondernemers

Ondernemers in het centrum krijgen op verschillende manieren te maken met de zero emissiezone. Zo zal het noodzakelijk zijn om het eigen transport onder de loep te nemen en voor te bereiden. Denk bijvoorbeeld aan het elektrificeren van de eigen bestelwagens. Maar ondernemers zijn ook afhankelijk van toeleveranciers die vanaf 2026 alleen nog emissievrij mogen aanleveren in de binnenstad. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen:

• Landelijke ketens die in verschillende steden te maken gaan krijgen met zero emissie stadslogistiek.
• Lokale en regionale toeleveranciers die zich moeten voorbereiden op de nieuwe situatie.
• Regionale bouwondernemers die in de binnenstad bouw en onderhoudswerkzaamheden verrichten en hun logistiek onder de loep moeten nemen.

Vier toetsen

Verschillende ondernemers zullen dus in een verschillende mate te maken krijgen met de invoering van de zero-emissiezone. Om de impact goed te kunnen bepalen zullen in de aanloop van de invoering samen met de betreffende ondernemers de volgende toetsen worden uitgevoerd.

• De principiële toets, waarbij in kaart wordt gebracht in welke mate ondernemers positief, neutraal of negatief staan ten opzichte van de plannen rondom de zero-emissiezone.
• De functionele toets, waarbij in kaart wordt gebracht wat de haalbaarheid is om de verschillende soorten bedrijvigheid uitstootvrij te maken.
• De financiële toets, waarin wordt gekeken naar de financiële haalbaarheid op basis van total cost of ownership.
• De netwerktoets, waarin wordt gekeken of de netwerkinfrastructuur voldoet aan de randvoorwaarden en welke verbeteringen op dit vlak gerealiseerd moeten worden.

In deze eerste fase ligt de nadruk op een aantal voorbereidende werkzaamheden, vooral op het gebied van communicatie. Zo kan volgend jaar de dialoog met ondernemers goed voorbereid worden aangegaan. Want de participatie van alle stakeholders zal essentieel zijn voor een succesvolle introductie van de zero-emissiezone in 2026.

Aansluiting op het &Morgen gedragsmodel

De voorbereidende fase die nu start ligt volledig in lijn met de gedragsaanpak van &Morgen. Uiteindelijk is iedere logistieke beweging immers een menselijke keuze. En gedrag is het resultaat van vier onderdelen; namelijk omgeving, beleid, voorzieningen en de mens. Samen vormen deze vier puzzelstukken ons gedragsmodel. Gedragsverandering is het resultaat van aanpassingen op één of meerdere van deze gebieden. En de beweging van huidig naar gewenst gedrag heeft de meeste kans van slagen als alle puzzelstukjes op de juiste plek liggen.