Klimaatakkoord: Gemeente moet aan de bak

Datum: 20 juli 2019

Vrijdag werd het Klimaatakkoord gepresenteerd, dat aangeeft hoe Nederland in 2050 nagenoeg CO2-neutraal moet worden. Mobiliteit vormt een belangrijk deel van het akkoord, want de sector is verantwoordelijk voor 21 procent van de Nederlandse CO2-uitstoot. Het akkoord heeft grote ambities, maar geeft in ieder geval voor mobiliteit niet aan hoe die gehaald moeten worden. Er worden een paar concrete maatregelen genoemd, maar verreweg het meeste blijft open. Een paar cent dieselaccijns erbij: krijgen we daar de mensen mee uit de auto?

Minder subsidie voor elektrisch rijden

Daarbij wordt het stimuleringsbeleid voor elektrische auto’s (EV’s) flink afgezwakt. In het ontwerp-akkoord van december vorig jaar ging het nog om een aankooppremie op nieuwe EV’s van 6.000 euro, nu wordt 3.000 euro genoemd. De bestaande lage fiscale bijtelling voor EV’s, die heel veel elektrische auto’s op de weg heeft gebracht, gaat in 2020 van 4 naar 8 procent en wordt daarna stapsgewijs verhoogd tot de bijtelling van alle auto’s – zowel diesels als elektrisch – in 2026 gelijk is getrokken op 22 procent. Dat is geen beleid dat meer EV’s op de Nederlandse wegen brengt en zal er zeker niet voor zorgen dat vanaf 2030 alle nieuwe auto’s elektrisch zijn – het streven van het kabinet. Het akkoord spreekt wel van een vorm van aankooppremie voor tweedehands EV’s, maar de hoogte daarvan hangt nog in de lucht.

Rekeningrijden in drie varianten

Gelukkig is er ook goed nieuws te melden: wellicht komt er een vorm van rekeningrijden. Dat is in dit akkoord de enige maatregel die écht iets kan bijdragen aan terugdringen van het autogebruik en vermindering van het aantal files. Het kabinet schetst drie alternatieven. De eerste optie is dat enkel elektrische auto’s, waar de overheid nu een hoop brandstofaccijns op misloopt, per kilometer gaan betalen. In de tweede variant wordt dat voor álle auto’s ingevoerd: de vlaktaks. Het meest vergaand is de dynamische beprijzing, waarbij rijden in de spits duurder wordt dan op een lege weg. Die derde is zeker het beste alternatief, want dat dwingt werknemers en werkgevers om anders naar werktijden en woon-werk verkeer te kijken. Dan komen de vele uitstekende mogelijkheden aan de orde die wij als &Morgen al jaren bij werkgevers implementeren: aangepaste werktijden, carsharing, (elektrisch) fietsen, het openbaar vervoer of thuiswerken. Maar net als veel andere maatregelen uit dit Klimaatakkoord wordt ook over het rekeningrijden nog geen knoop doorgehakt. Het staat op de rol voor 2026 en wordt dus doorgeschoven naar een volgende regering.

Gemeente aan zet

Een deel van de uitvoering wordt bij gemeenten gelegd. Er komt 75 miljoen voor fietsenstallingen bij stations: het is niet veel maar beter dan niets. Gemeenten mogen op korte termijn lagere parkeertarieven rekenen voor EV’s. En zo’n veertig steden gaan aan de slag met Zero Emissie zones voor logistiek: iets waar wij warm voorstander van zijn, maar wat natuurlijk al bestaand beleid is uit de green deal ZES.

Al met al schieten we met dit Klimaatakkoord niet zo heel veel op. Sterker: wij werken dagelijks met bedrijven en gemeenten die veel ambitieuzer zijn in hun streven naar een nieuw mobiliteitsbeleid en wel met concrete maatregelen komen, waarmee de filedruk verlaagt en de CO2-uitstoot fors vermindert. Ook de komende jaren moeten we échte vooruitgang in het mobiliteitsbeleid zelf realiseren.

Wil je meer weten over onze werkwijze? Neem contact op met Jos Hollestelle, mobiliteitsexpert en schrijver van deze blog.