5.000 extra forensen op de fiets, ofwel: tien jaar Rij2op5

Datum: 27 januari 2020

Rij2op5, het initiatief om forensen twee van de vijf werkdagen fietsend naar het werk te laten gaan, bestaat tien jaar. Zo’n 500 bedrijven, 20 bedrijventerreinen en 20 gemeenten maakten gebruik van de positieve benadering van dit fietsproject. De resultaten liegen er niet om: maar liefst 50 procent van de deelnemers blijkt (deels) de overstap van auto naar fiets te maken. In 10 jaar tijd stapten 5.000 automobilisten permanent over op de fiets. Dat zijn in het 10^e jaar maar liefst 900.000 spitsmijdingen.

Op de fiets naar het werk

Tien jaar geleden begon Rij2op5 als een project van de Fietsersbond, in opdracht van de provincie Utrecht. Het doel is mensen te stimuleren ook eens op de fiets naar het werk te gaan. Het project wordt al jarenlang getrokken door drie partijen: &Morgen, Wonen&Milieu en Denk aan Meer. En al heeft de campagne zich in tien jaar enorm ontwikkeld, de uitgangspunten zijn gelijk gebleven:

– in elke automobilist zit een fietser

– fiets en auto kunnen heel goed naast elkaar bestaan

– we stellen haalbare doelen: probeer om 2 van de 5 werkdagen per fiets naar je werk te gaan

– we laten mensen ervaren hoe lekker fietsen is.

Rij2op5 stelt al vanaf het begin e-bikes ter beschikking. Mensen mogen die twee weken uitproberen. Eén week om te wennen, en één week om te genieten, vertelt Marion Patist, al vanaf het begin namens &Morgen betrokken bij de campagne.

Ongedwongen en positief

De kracht van het concept is de ongedwongenheid en positieve insteek. “Beleving is een belangrijk middel om mensen over de streep te trekken”, vertelt Marion. “Alleen fietsen neerzetten is niet voldoende. En het is ook beslist niet de bedoeling om mensen uit de auto te jagen. Auto en fiets kunnen ook gerust naast elkaar bestaan. Daarom is de slogan al vanaf het begin: Twee dagen per week op de fiets, je weet niet wat je ziet!”

Dat thema is in de loop der jaren ingevuld met allerlei ludieke acties, vertelt Mirjam de Boer van Denk aan Meer. “Zo kwamen we op zaken als: Je weet niet wat je ziet … op de weegschaal. Of in je portemonnee. Of onderweg – waarbij een fotowedstrijd met leuke prijzen benadrukt hoeveel moois je ziet als je regelmatig de fiets pakt in plaats van de auto.” Ook wordt aansluiting gezocht bij landelijke campagnes als de Fiets naar je Werk Dag en Lovetoride.

Regionaal of voor bedrijventerrein?

Het programma, dat aanvankelijk gericht was op grote bedrijven, kreeg de afgelopen tien jaar meerdere verschijningsvormen. Bij de gebiedsgerichte aanpak wordt er een pool van uitprobeer e-bikes gemaakt voor een bepaald gebied, zoals een bedrijventerrein. Dan kunnen alle bedrijven meedoen: van heel groot tot eenmanszaken. Medewerkers van de bedrijven worden rechtstreeks benaderd om de fietsen eens uit te proberen. Mirjam: “En tegenwoordig staan er ook altijd een aantal speed pedelecs bij. Mensen kunnen die reserveren om eens twee weken uit te proberen en die snelle fietsen zijn altijd als eerste gereserveerd.”

Van alle activiteiten worden draaiboeken gemaakt, die weer kunnen dienen als inspiratiebron voor andere acties en bedrijven. Zoals ‘gluren bij de buren’, inspiratiesessies waarbij bedrijven bij andere bedrijven langs gaan om eens te kijken hoe die vorm geven aan Rij2op5. “Dat levert leuke en inspirerende contacten op. En vaak komen daar spontaan weer nieuwe projecten uit voort”, vertelt Marion.

Zo’n bedrijf heeft dan bijvoorbeeld veilige fietsparkeerplaatsen met laadmogelijkheden voor e-bikes, plek om de fietskleding op te bergen en douches voor de werknemers die daar behoefte aan hebben. Dat is inspirerend voor andere bedrijven.

Blijf fietsen: óók in de winter

Freerk Veldkamp van Wonen&Milieu legt uit waarom de actie altijd een jaar draait. “Dat is een belangrijk kenmerk, want we hebben voor elk jaargetijde een eigen programma. Het is het beste om een nieuwe campagne te starten in het voorjaar of in de zomer. Het mooie weer komt eraan en mensen willen best eens zo’n e-bike of speed pedelec uitproberen. In de zomer en herfst fietsen ze door, en dan is de uitdaging om ze ook in de winter door te laten fietsen. Dat doen we onder meer met het programma Bikkels. Mensen die na een koude nacht ‘s morgen naar het werk fietsen worden onthaald met warme chocolademelk. We hebben mutsen, sjaals en bekers voor de Bikkels. Alles om er maar voor te zorgen dat ze doorgaan. En dan merken mensen dat het helemaal niet zo erg is om in de winter te fietsen. Sterker; dat het heerlijk is! En die mensen worden weer ambassadeurs voor het fietsen naar je werk.”

Direct aanspreken

Het team van Rij2op5 gaat behoorlijk ver in hun doelstelling om zoveel mogelijk mensen te bereiken. “We gaan gewoon buiten de bedrijven staan en spreken in de pauzes medewerkers aan”, vertelt Marion. “Dat heeft veel meer impact dan wanneer de directie of de mensen van HR zeggen dat iedereen nu moet gaan fietsen. Wij zullen ook nooit met het beschuldigende vingertjes wijzen. Positiviteit en verleiding zijn onze middelen. En dat blijkt te werken.”